42 – ÇAMLARIN ALTINDA…

Adamızın karakteristik ağacı çam ağacıdır. Ada’nın her tarafında bulunan ‘kızılçam’ türünden başka, toprağımızı ve havasını çok seven mimoza, akasya, manolya, erguvan, acem hunisi, mor salkım da bol bulunurdu. Meyve olarak başta incir olmak üzere, ceviz, üzüm ve koca yemişe rastlanırdı. Büyük tur yolu başlangıcında asırlık zeytinlikler ve bağlar vardı. Gül, yasemin, ortanca, sardunya da toprağımızı seven ve bizi sevindiren çiçeklerdi.

Sokakta gezerken ağzımız kuruduğunda, susuzluğumuzu gidermek için ahşap köşklerin bahçe kapılarının üstlerini süsleyen sarmaşıklardan mor salkım ağacının çiçeklerini aşırıp, sarı özünü arılar gibi emer, çiçeğini yerdik. Bu yoksa kaldırım kenarında gölgelik olarak Belediye’nin bol miktarda ektiği robinia pseudoacacia (yalancı akasya) ağacının beyaz salkımlı dallarını koparıp kokulu çiçeğini çiğnerdik. Bu çiçeğe erişmek için uzun boylu olmak veya birbirimizin sırtına binmek gerekliydi.

Bu iki mübarek bitkinin kokusu ve tadı inanılmaz derecede güzeldi. O kadar ki, yaz mevsimi boyunca merkep ve atlarımızın dışkı kokularını hissettirmezler, nötrlerler ve Büyükada’ya özel, deniz-toprak-çam-hayvan-çiçek karışımı güzel bir rayihaya çevirirlerdi. Rahatsız edici ekşi ve keskin koku ancak kışın, çiçeksiz ortamda ve nemli havalarda ortaya çıkardı.

Kaldırım ve yollarımız, medeniyet icabı boydan boya ve duvardan duvara çimento ve asfalt ile kaplandıktan sonra, toprak üstünden nefes ve nem alamayan bu zavallı ağaçlarımızın kökleri beslenememekten fevkalade zayıfladılar ve yıllarca süren bir can çekişme devresinden sonra çoğu tarihe karıştı, bitti.

Göz bebeğimiz değerli çamlarımız ise koruma altındadır ve bir yangın vukuunda derhal müdahale edilmektedir. Son yılların genç nesli bu bakımdan çevreye çok duyarlı.

Fakat 1931 ile 1961 yılları arasında, çam ağaçlarının altında gezinirken nefes almamızı kolaylaştıran, iç açıcı, zihin açıcı, iştah açıcı, terebentin-sakız-iyot karışımı kokuyu, ben çoktandır alamıyorum.

Alan var mı acaba?